Budowa własnego domu to zdecydowanie duże koszty, które trzeba ponieść by cieszyć się własną przestrzenią. Należy również pamiętać, że utrzymanie domu również kosztuje a patrząc na obecny poziom inflacji należy zadać sobie pytanie co możemy zrobić by zmniejszyć wydatki związane z utrzymaniem domu i czy możemy już to zrobić na etapie projektu.

Największe koszty utrzymania domu stanowi ogrzewanie i elektryczność, w kolejnych pozycjach woda, odprowadzanie ścieków i wywóz odpadów. Na koszty trzech pierwszych pozycji mamy już wpływ w trakcie projektu.

Przede wszystkim warto skłonić się ku domom energooszczędnych lub pasywnych, charakteryzujące się zwartą bryłą gdzie rozkład pomieszczeń uwzględnia kierunki świata i podział powierzchni na strefy o różnej temperaturze.  W części południowej działki lokalizuje się pomieszczenia, w których domownicy spędzają jak najwięcej czasu czyli salon, kuchnie i jadalnie a wnętrza te dodatkowo posiadają największą możliwą ilość przeszkleń tak by oświetlały i dogrzewały je promienie słoneczne.  Po przeciwnej stronie tzn północnej unika się lokalizacji okien by ograniczyć ilość strat ciepła.

Kolejnym ważnym aspektem jest ocieplenie budynku, niezbędna jest maksymalna izolacja i ograniczenie lub całkowite wyeliminowanie mostków termicznych.  Należy pamiętać nie tylko o ścianach zewnętrznych ale również stropie, dachu i fundamentach. Szczególną uwagę należy również zwrócić przy miejscach w których najczęściej pojawiają się mostki termiczne takie jak: połączenie podłóg na gruncie ze ścianą fundamentową, wieńcach, osadzeniach drzwi i okien czy połączeniu płyt balkonowych ze stropem.  

Istotnym elementem są również odpowiednio dobrane drzwi i okna. Ze względu na ilość przeszkleń szczególnie od strony południowej, które dostarczają światła słonecznego stanowią dodatkowo miejsce przez które ucieka najwięcej ciepła. Okna w domach energooszczędnych i pasywnych powinny być trzyszybowe z potrójnymi uszczelkami a wnętrza między szybami wypełnione  argonem lub kryptonem.

Po doborze odpowiedniej formy domu należy zwrócić szczególną uwagę na sposób ogrzewania. Urządzenie do ogrzewania powinno zostać dobrane do zapotrzebowania na energię do danego domu. W przypadku ogrzewania gazem, warto wybrać kocioł kondensacyjny, który wykorzystuje również ciepło pochodzące ze skraplania pary wodnej zawartej w spalinach. Szczególną uwagę zasługuje ogrzewanie domu za pomocą pompy ciepła. Koszty instalacji są wyższe niż w przypadku ogrzewania domu innymi formami natomiast w połączeniu z system fotowoltaicznym roczne koszty ogrzewania domu bywają zdecydowanie niższe, co w perspektywie długoterminowej zdecydowanie jest korzystne.

Nie możemy również zapomnieć o wentylacji domu. W przypadku domów pasywnych, gdzie ogranicza się szczególnie straty ciepła wentylacja grawitacyjna nie jest brana pod uwagę. Wentylacja mechaniczna z wyminą ciepła – rekuperacja, jest najlepszym wyborem. Przy wymianie powietrza, ciepłe powietrze wychodzące z domu ogrzewa zimne świeże powietrze z zewnątrz zmniejszając przy tym ilość energii jaką potrzeba na zużycie do ogrzewania pomieszczenia.

Podsumowując, na etapie projektu jesteśmy już wstanie ograniczyć późniejsze koszty utrzymania domu dlatego tak ważne jest by nie kierować się tylko kolorystką i kształtem domu ale również przyszłymi kosztami eksploatacji danej powierzchni. Musimy mieć również świadomość, że poniesione wyższe koszty w trakcie budowy domu energooszczędnego lub pasywnego zaprocentują nam w przyszłości ograniczając zdecydowanie koszty utrzymania domu.

mgr inż. arch. Emilia Badowska